Belastingontwijking en Belastingontduiking
Belastingontwijking en belastingontduiking, wat is het verschil?
Bij belastingontwijking maken belastingplichtigen gebruik van hiaten of verschillen in de regelgeving. Hierdoor hoeven ze minder belasting af te dragen.
Meestal gebeurt dit in internationaal verband.
Waar fiscale stelsels van verschillende landen niet op elkaar aansluiten, is het soms mogelijk om gebruik te maken van de verschillen.
Zo kunnen belastingplichtigen belasting ontwijken.
Wat is het verschil tussen belastingontwijking en belastingontduiking?
Er is sprake van belastingontduiking wanneer personen of bedrijven belastingverplichtingen niet nakomen door bijvoorbeeld inkomens en/of vermogens te verzwijgen.
Belastingontduiking is illegaal
Belastingontduiking is illegaal en hiertegen treden autoriteiten stevig op. Bij belastingontwijking komen belastingplichtigen hun belastingverplichtingen wel na, maar maken personen of bedrijven gebruik van hiaten of verschillen in de regelgeving, waardoor de belastingafdracht wordt beperkt.
Meestal gebeurt dit in internationaal verband: waar fiscale stelsels van verschillende landen niet op elkaar aansluiten is het soms mogelijk om gebruik te maken van de verschillen waardoor er belasting ontweken kan worden.
Het kunstmatig verschuiven van winsten en het uithollen van de belastinggrondslag zijn vormen van belastingontwijking die nu worden aangepakt op zowel nationaal als internationaal niveau.
Hoe wil Nederland belastingontwijking aanpakken?
Problemen bij internationale belastingheffing worden onder andere veroorzaakt doordat de rechtssystemen van de verschillende landen niet op elkaar zijn afgestemd en doordat niet alle landen op de hoogte zijn van alle van belang zijnde feiten en omstandigheden.
Een gecoördineerde internationale aanpak is daarom een doeltreffende antwoord op het vraagstuk van belastingontwijking en –ontduiking. Landen werken samen om die belastingopbrengst beter te kunnen beschermen.
BEPS-project
Door de initiatieven van de G20, de OESO (met het zogenoemde BEPS-project) en de EU is de afgelopen jaren veel bereikt in de strijd tegen belastingontwijking en -ontduiking.
Nederland heeft tijdens het Europees voorzitterschap gedurende de eerste helft van 2016 met succes een speerpunt gemaakt van de implementatie van BEPS-afspraken binnen de EU.
Deze inspanning heeft bijgedragen bij aan het feit dat alle lidstaten een akkoord bereikten over aanname van de anti-belastingontwijking richtlijn (ATAD).
Wat doet de EU tegen Belastingontwijking en Belastingontduiking?
Anti-belastingontwijkingsrichtlijnen In EU-verband er is een richtlijn aangenomen die specifiek ziet op het tegengaan van belastingontwijking: ATAD 1.
Deze richtlijn is later aangevuld met maatregelen die hybride mismatches tegen gaan: ATAD 2. Deze richtlijn moet door iedere lidstaat in haar wetgeving worden verwerkt.
De deadline voor de maatregelen uit ATAD 1 is 1 januari 2019, voor ATAD 2 is dat 1 januari 2020.
De belangrijkste punten van de richtlijnen zijn:
- Renteaftrekbeperking: deze beperking zorgt ervoor dat bedrijven maximaal 30 procent van hun brutowinst aan rente mogen aftrekken van de winst.
- Exitheffing: deze maatregel zorgt ervoor dat een bedrijf zijn activa niet onbelast kan verplaatsen naar een ander land.
- CFC (controlled foreign company)-maatregel: dit voorkomt dat bedrijven passief inkomen (zoals royalty’s, rente en dividenden) verplaatsen naar een dochterbedrijf in een land met een laag belastingtarief.
- Algemene anti-misbruikbepaling: is een extra slot op de deur dat voorkomt dat belastingplichtigen kunstmatige constructies opzetten met als voornaamste doel om belasting te besparen.
- Hybride mismatches: door verschillen tussen belastingstelsels kan het voorkomen dat landen verschillend oordelen over de fiscale behandeling van een bedrijf of een lening. Hierdoor ontstaat de kans dat bedrijven bijvoorbeeld dubbel gebruik kunnen maken van belastingaftrek, of in het ene land geen belasting betalen over inkomsten die in het andere land wel als uitgaven in mindering kunnen worden gebracht van de winstbelasting.
Actieplan
Daarnaast heeft de Europese Commissie op 17 juni 2015 een actieplan gepresenteerd met vijf actiegebieden.
Dit actieplan bestaat uit een reeks initiatieven die moet resulteren in een beter gecoördineerd kader voor vennootschapsbelasting in de EU.
Dit zou volgens de Commissie moeten leiden tot eerlijkere belastingen, stabielere inkomsten en een beter ondernemingsklimaat, waardoor belastingontwijking en -ontduiking dan ook wordt tegengegaan.
De door de Commissie uitgewerkte actiegebieden zijn:
- De Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTB), een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting.
- Waarborgen dat belasting daadwerkelijk wordt geheven waar de winsten worden gemaakt.
- Aanvullende maatregelen voor een beter belastingklimaat voor het bedrijfsleven.
- Verdere vooruitgang inzake fiscale transparantie.
- EU-instrumenten voor coördinatie.
De Commissie werkt voortdurend aan het uitwerken van het actieplan.
Welke maatregelen neemt Nederland tegen brievenbusfirma’s?
Nederland heeft als één van de weinige landen substance-vereisten. Op basis van deze eisen wordt beoordeeld of er voldoende binding is met Nederland.
Deze vereisten zorgen er voor dat misbruik van de Nederlandse belastingverdragen door in Nederland gevestigde vennootschappen die weinig binding met Nederland hebben, wordt teruggedrongen.
Bij de substance-vereisten wordt onder andere gekeken naar de vestigingsplaats van de bestuurders, de aanwezigheid van gekwalificeerd personeel om de uitvoering van de werkzaamheden van het bedrijf adequaat te kunnen uitvoeren, de boekhouding, bankrekeningen en het vestigingsadres.
In augustus 2013 kondigde het kabinet een aantal eenzijdige maatregelen aan die inmiddels allemaal in werking zijn getreden.
De substance-vereisten gelden voor zogeheten dienstverleningslichamen (lichamen die rente, royalty, huur- en leasetermijnen binnen concernverband ontvangen en doorbetalen) ook zonder dat zij om zekerheid vooraf vragen. De belastingplichtige dient dit aan te geven in de aangifte.
Als niet wordt voldaan aan de substance-vereisten, wordt tot spontane gegevensuitwisseling met het buitenland overgegaan.
Bovendien geldt voor vennootschappen die zekerheid vooraf wensen over hun zogenoemde houdsteractiviteiten, het ontvangen en uitbetalen van dividenden, dat ze slechts in behandeling worden genomen door de Belastingdienst wanneer het concern waarbinnen zij opereren voldoende binding heeft met Nederland.
Bron: Belastingdienst
